مسئله‌شناسی و رویکرد تدریس
فرایند تدریس معلمان در کلاس درس نقش تأثیرگذاری در تربیت دانش‌آموزان دارد. این نقش از طریق رویکردهای یاددهی – یادگیری نمایان می‌شود. در حال حاضر، فرهنگ حاکم بر فرایند تدریس در ایران رویکرد انتقالی است که نمی‌تواند نسلی فکور و کارآفرین را فراهم آورد. دانش‌آموزان فکور و کارآفرین می‌توانند با فهم درست مسائل، زمینه‌ساز توسعه و پیشرفت کشور شوند؛ بنابراین، لازم است رویکرد تدریس از انتقالی به مسئله‌محوری تغییر یابد.
چرا؟
1. ایران در شاخص‌های کارآفرینی (Global Entrepreneurship Index) از میان 127 کشور، در ردیف 72 قرار دارد.
2. اتخاذ رویکرد کارآفرینی در آموزش و پرورش و مدارس، زمینه‌ساز تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و رشد تولید است.
3. کارآفرینی یک مقوله فرهنگی است که شامل فرهنگ کار، نوآوری و ریسک‌پذیری می‌شود.
4. کارآفرینی با سه واژه نیاز، تغییر و فرصت معنا پیدا می‌کند که به درک یا خلق فرصت مبتنی بر تغییرات اشاره دارد.
5. کارآفرینی یک مقوله نظام‌مدار است که شامل ورودی، فرایند و خروجی می‌شود.
6. کارآفرینی یک علم میان‌رشته‌ای است که شامل روان‌شناسی، اقتصاد و مدیریت می‌شود.
لذا، تربیت هویت کارآفرینانه در دانشگاه دیر است و این نوع تربیت باید از مدرسه و خانواده آغاز شود.
چه باید کرد؟
1. طراحی و تدوین شایستگی‌های تربیت اقتصادی و کارآفرینی بر اساس اهداف مصوب شورای عالی.
2. تدوین راهنمای برنامه درسی دوره ابتدایی و متوسطه اول با رویکرد تلفیقی (تلفیق با مهارت‌های کارآفرینی).
3. اصلاح برنامه‌های درسی (کتاب‌های درسی) با رویکرد کارآفرینانه.
4. طراحی و زمینه‌سازی برای به‌کارگیری یاددهی-یادگیری (تدریس، سنجش و . .) کارآفرینانه توسط معلمان.
5. طراحی و زمینه‌سازی برای اصلاح فعالیت‌های فرهنگی مدرسه با رویکرد کارآفرینی.
6. تدوین راهنمای آموزش مستقیم مهارت‌های اقتصادی و کارآفرینی در مدرسه (ظرفیت برنامه ویژه مدرسه بوم).
7. سنجش و ارزشیابی شایستگی‌های کسب‌شده دانش‌آموزان در پایان هر دوره تحصیلی، با تأکید بر شایستگی‌های کارآفرینانه.
8. برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی در تبیین و کاربرد مدرسه کارآفرین.
نشانگرهای تدریس و سنجش با رویکرد کارآفرینی
1. ایجاد فرصت برای تفکر و تأمل با موقعیت مسئله‌محور (دنیای کار و زندگی).
2. ایجاد فرصت برای فهم مشترک، پرسشگری و ایده‌پردازی.
3. ایجاد فرصت برای دست‌ورزی (ساخت، تولید و . .).
4. ایجاد فرصت برای خودارزیابی.
5. ایجاد فرصت برای ارائۀ عملکرد (نوشتاری، نمایشی، فیلم، پویانمایی، ماکت، نمونه، بازی و . .).
6. ایجاد فرصت برای سنجش از عملکرد به جای محفوظات صرف.
نشانگرهای فعالیت‌های فرهنگی مدرسه با رویکرد کارآفرینی
1. مشارکت دانش‌آموزان در برنامه‌ریزی و مدیریت فعالیت‌های فرهنگی مدرسه (هر دانش‌آموز حداقل در یک فعالیت).
2. تجهیز کتابخانه با بسته‌های آموزشی با مضمون کار و کارآفرینی (کتاب داستان و . .).
3. زمینه‌سازی برای انجام پروژه‌های واقعی مربوط به بازار (از ایده تا نوآوری، بازاریابی، فروش تا خرید سهام).
4. مشارکت دانش‌آموزان در مدیریت اردوهای دانش‌آموزی با رویکرد کارآفرینانه.
5. زمینه‌سازی برای تغییر نگرش خانواده‌ها در تربیت با رویکرد کارآفرینانه (خرید کتاب و اسباب‌بازی با رویکرد کارآفرینی).
پی‌نوشت
1. Global Entrepreneurship Index
